Het Groot Rietveld

Het Groot Rietveld (80 ha) vormt samen met het Rietveld van Kallo (47 ha) één van de grootste rietmoerassen van Vlaanderen. Het natuurgebied is gelegen in het zuidoosten van de Waaslandhaven, op de grens tussen de gemeenten Beveren (Kallo) en Zwijndrecht en behoorde oorspronkelijk tot de Melselepolder. In 1991 werd dit landbouwgebied bij de uitbreiding van de haven op Linkeroever opgespoten. Door een gebrek aan zand werd deze ophoging stopgezet en werd dit deel van de polder aan zijn lot overgelaten.

Gedurende de daaropvolgende jaren kon de natuur zich ongestoord ontwikkelen tot een groot aaneengesloten rietveld, het Groot Rietveld genoemd. Tien jaar na zijn ontstaan, in 2001, kreeg het zijn definitieve bescherming als natuurgebied. Het Groot Rietveld werd daarbij opgenomen als permanent compensatiegebied voor natuurwaarden die bij grote infrastructuurwerken in de jaren 80’ en ’90 in en rond de haven verloren zijn gegaan.

Een paradijs voor vogels en amfibieën

Het Groot Rietveld staat inmiddels bekend voor zijn rijke avifauna en is, naast een geschikte verblijfplaats voor tal van trekvogels, ook een belangrijk broedgebied voor watervogels en rietvogels. Meer dan 10 bedreigde soorten vinden er geschikte territoria om hun nest te maken. Bij de broedvogels die houden van riet en water vinden we er onder andere de roerdomp, het woudaapje (kleine reigersoort) en de blauwborst terug. Bij de permanente waterplassen broeden verschillende soorten eenden, de dodaars en de geoorde fuut. Jaarlijks vinden ook minstens 2 koppels van de bruine kiekendief er een geschikte plaats voor hun nest.

Naast een paradijs voor vogels is het rietveld ook een thuis voor amfibieën zoals de groene kikker, bruine kikker en de rugstreeppad. Die laatste is een prachtig diertje dat verzot is op los, opgespoten zand en zich daardoor goed voelt in onze haven. De populatie die hier leeft, is belangrijk voor Vlaanderen en de rietvelden fungeren dan ook als één van de belangrijke kerngebieden voor de pad. Daarnaast werden in de haven ook poelen aangelegd op de trekroutes van de rugstreeppad en onder sommige barrières zoals autowegen werden tunnels aangelegd om gebieden met elkaar te verbinden.

Konikpaarden en een rijke flora

Tot slot is het beheer van het Groot Rietveld sterk afgestemd op het behoud van de huidige biotoop. Sinds een tiental jaar worden de berken in het noordelijke gedeelte tijdelijk gekapt en omgezet naar schraal grasland. Dit wordt voor een deel gedaan in functie van de aanwezige wilde orchideeën (moeraswespenorchis). Om de algemene verruiging van het gebied verder tegen te gaan wordt het terrein ook nog eens jaarrond begraasd door Konikpaarden. Je vindt hen vooral terug op de drogere opgespoten delen van het gebied; met hun graaswerk houden ze het groenige mostapijt van deze zandige terreinen in stand.

Op stap of meer info?

Het Groot Rietveld is enkel toegankelijk voor bezoekers op de voorziene paden. Er is een toegang langs de Kwarikweg en één langs de Scheldedijk. Ben je op zoek naar meer informatie? Op onderstaande websites vind je waarschijnlijk terug wat je zoekt:

Het Groot Rietveld bezoeken tijdens je uitstap? 

Dat kan! Tijdens Haven in Landschappen in de Waaslandhaven staat een wandeling in dit prachtige gebied op je programma. Hou er wel rekening mee dat het er moddering kan zijn dus neem zeker je rubberen laarzen mee.

Op zoek naar meer lesinspiratie uit de haven?

De Antwerpse haven haalt regelmatig het nieuws in verband met een mogelijke uitbreiding, werkgelegenheid, containerschepen en nog veel meer. Je kan die actualiteit gebruiken als aanknopingspunt in de les. In deze rubriek geven we telkens een korte toelichting bij de wondere wereld van onze haven, inclusief leuke lestip. Ontdek ze allemaal!

Dit artikel verscheen eerder al in het VLA-krantje van de Vereniging Leraars Aardrijkskunde.